بررسی و مقایسه عملکرد لاین های امیدبخش گندم نان در شرایط کم آبیاری در شرایط زارعین

ارزیابی لاین های امید بخش در شرایط زارعین تحت عنوان طرح آنفارم (تحقیقی-تطبیقی) یکی از مهم ترین مراحل معرفی یک رقم به شمار می رود و سازگاری این ها در شرایط زارعین لازمه معرفی ارقام جدید می باشد. در این آزمایش 7 ژنوتیپ گندم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو مکان (حومه شهرستان های خوی و اشنویه استان آذربایجان غربی) تحت شرایط آبیاری محدود آخر فصل (قطع آبیاری پس از سنبله رفتن) در سال زراعی 88-1387 اجرا گردید. تیمارهای مورد ارزیابی در این پروژه عبارت بودند از لاین های امیدبخش c-84-d5502، c-85-d8، c-85-d9، c-85-d11 و c-85-d13 که در کنار دو رقم شاهد (الوند و سرداری) جهت ارزیابی عملکرد دانه و اجزای عملکرد و پتانسیل نهایی در شرایط کم آبیاری بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها در دو مکان نشانگر اختلاف بسیار معنی­دار در سطح احتمال 1% بین ارقام شاهد و لاین­های امید بخش برای صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بود. مقایسه میانگین عملکرد دانه نشان داد که لاین­های امید بخش در کلاس بالاتر از ارقام شاهد سرداری و الوند قرار گرفتند. برترین لاین ها از جنبه عملکرد c-84-d5502 و c-85-d11 (به ترتیب با 74/7 و 77/7 تن در هکتار) بودند. همبستگی عملکرد دانه با وزن هزار دانه منفی بود ولی با عملکرد بیولوژیک مثبت بود. ارقامی مانند الوند و سرداری که وزن هزار دانه بالایی داشتند از عملکرد پایینی برخوردار بودند. با توجه به پایین بودن واریانس درون گروهی عملکرد دو لاین c-85-d8 و c-85-d9 به عنوان پایدارترین لاین ها و دو لاین c-84-d5502 و c-85-d11 به عنوان دو لاین با عملکرد دانه بالا و نسبتاً پایدار شناسایی گردیدند. لاین c-85-d11 دارای تعداد پنجه متوسط، طول پدانکل بلند، طول سنبله متوسط، تعداد دانه زیاد، وزن هزار دانه متوسط و عملکرد دانه قابل توجه بود.